27.12.2007

Katalogtan

Eşyaların, pazarın uygulayımsal uygarlığının bize önerdiği biçimiyle incelenebilmesi için bu sürekli belgelerden, eşya satıcısı firmaların tecimsel kataloglarının betimlediği bu gücül av alanlarından söz etmek uygun düşer. Kataloglar mağaza denilen şu eşya kitaplığının; eşya türlerinin bile pazarını yansıtan ve bir fiyat belirtisinin, yani arz ve talep arasındaki geçici dengeden doğan toplumsal bir uzlaşmanın eşlik ettiği kısa, çözümleyici bir betimlemeyle onları açıklayan gerçek fişlikleridir. Kataloglar tüketicinin ufkunu genişletir, onu somutlaştırabilir bir düşler evrenine götürür (Dreams that money can buy). Örneğin, Redoute, Manifacture Française silah ve bisiklet, Macy's, Sears ve Roebuck ve Neckermann katalogları sayılabilir. Bu düşler, bazı eski ve tükenmiş katalogların tıpkı kitabevi yapıtları gibi yeniden basılmasını (Sears ve Roebuck 1908) sağlayacak ölçüde şiirseldir.

Son zamanlarda eşya katalogunun, ürettiğini öven ve posta yoluyla (Neckermann) tüketicinin gereksinimlerini karşılayabilen bir yapımevi ve özel bir mağaza için yaymaca bir tanıtım öğesi olarak değil de bir eşyalar Ansiklopedisi gibi, uygulayımsal pazarın maddi öğelerine erişim yolu açan ve eşya çeşitliliğindeki bilgisizlik engelini, herkese, karşılığını ödemek isteyen herkese ulaşabilir olduğu savında olan bir pazar uygarlığının kullanımında insanın karşılaştığı en önemli engeli aşan ekinsel bir bilgi olarak yeni, ge-nelleştirilebilir bir işlevi belirdi.

Bu özellikle, Amerika Birleşik Devletlerinde bağımsız bir aydınlar topluluğunca yayımlanmış dikkate değer "YVhole Earth Catalog" için böyledir. "Uygulayımsal dünya, anlamını bir yana bırakabiliyorsan büyük ve güzeldir. Neden kullanmayalım onu?" diyorduk başka yerde. Kullanmak için onu tanımamız, sonra da ona erişmemizi sağlayacak öğeleri edinmemiz gerekir.

"Tüm Dünyanın Kataloğu"nun giriş bölümünde şöyle deniyor: "Bizler Tanrıyız ve bundan yararlanmalıyız, oysa şimdiye dek yalnızca yönetimlerin, büyük iş çevrelerinin, kilisenin ve yüksek eğitimden yarar sağlayanların uzak ünü ve gücü, ekonomik yapıdaki önemli nokta ya da eksiklikleri belirlemeyi başarabilmiş, efektif kazançları sıfıra indirmiştir. Bu ikileme ve dünyayı kullanmayı bilenlerin elde ettikleri maddi kazançlara karşılık olarak artık kişisel ve bireye yakın bir güç alanının geliştiği görülmekte; birey eğitimini kendi kendine yönetme, kendi esinini bulma, kendi çevresini nasıl isterse öyle oluşturma ve serüvenini onunla ilgilenenlerle paylaşma gücünü edinmektedir. Bu sürece destek sağlayan araçlar da dünya kataloğunca araştırılmış ve belirtilmiş araçlardır."

Kısacası bu katalogun bireye ulaşabilir maddi öğe, araç, gereç, kitap, yöntem ve hizmetlere değer biçme işlevi vardır. Bunun sayesinde gizil kullanıcı istediğini edinmenin kaça patlayacağını, onu nereden ve nasıl elde edeceğini daha iyi bilecektir pekâlâ.
Kataloga bakıldığında, bir birim eklendiği de görülecektir:

1. araç ya da gereç olarak yararlı

2. bağımsız bir eğitim düşüncesine uygun

3. görece olarak yüksek nitelikli ve düşük fiyatlı

4. postayla edinmek kolay

Bu, uygunluk kavramı açısından eşyalar kuramının yeni bir gelişme alanı ve birey için, isteğini açığa vurabiliyorsa, tüm dünyanın yapabileceği her şeye başvurarak özgürlük alanını genişletme yolu demektir.

( Cogito 5 güz 1995 - Abraham A. Moles - Çeviren : Olcay Kunal )

Hiç yorum yok: