Google'da Profesyonel Arama Yapmak

Google gerçekten de çok akıllı bir arama motoru.
Ama ne yazık ki sadece çok az kullanıcı bu mükemmel arama aracının gerçek gücünden haberdar.
Çoğu kullanıcının Google kullanımı bir ya da iki anahtar kelime girip "Google'da ara" düğmesine tıklamak ve karşılarına gelen sonuçlardan istediklerini seçmek ile sınırlı. Tabii bu şekilde kullanıcının karşısına gelen sonuç sayısı 10.000 veya 100.000 olunca gerçekte elde edilmek istenen sonuçlara ulaşılamıyor. Neyse ki daha iyi yöntemler de var ve bu şekilde sonuç sayısı daha etkin çalışılabilecek düzeylere çekilebiliyor.Daha etkin ve daha iyi doğru arama yapabilmeniz için mutlalaka bilmeniz gereken profesyonel ipuçlarını bulunmaktadır.

Doğru arama
İsterseniz standart, isterseniz de gelişmiş arama arayüzünü kullanın, hedefinize daha yakın sonuçlara ulaşabilmek için hep doğru arama yöntemini kullanmalısınız. Google size bütün olanakları sunuyor. Doğru yöntemi kullanıp sonuçlara hemen ulaşmak veya yanlış yöntemle samanlıkta iğne aramak arasındaki seçim tamamen size kalmış.İzlenebilecek birçok farklı yol olsa da, bir Google araması temelde altı adımdan oluşmalıdır:

• Google'ı açıp arama satırını doldurmadan önce ne aradığınızı biraz daha düşünün, özellikle aradığınız öğeyi diğerlerinden ayırabilecek özellikler ve anahtar kelimeler bulmaya çalışın. Hedefinizin sahip olmaması gereken özellikler de işinize yarayacaktır. Bu hazırlık size sadece zaman kazandırmakla kalmaz, aradığınız doğru sonuçlara ulaşmanızı da garanti altına alır.
• Arama stratejinizi belirleyin. Kullanmak istediğiniz bütün anahtar kelimeleri bir kenara yazın (ne kadar çok, o kadar iyi). Eğer mümkünse aramanızı operatörlerle daha da detaylandırın. Arama operatörlerini kullanmak yerine "Gelişmiş arama" özelliğinden yardım almayı da deneyebilirsiniz.
• Anahtar kelimelerinizi arama satırına girdikten sonra "Google'da ara" düğmesine tıklayın. Arama satırına en fazla 10 anahtar kelime veya 256 karakter girebilirsiniz.
• Sonuç sayfasında size sunulan sonuçlarınızı değerlendirin.Eğer sonuçlar beklediğiniz gibi değilse arama stratejinizi değiştirin. Başka anahtar kelimeler veya operatörler kullanmayı denemelisiniz.
• Sonuç listesini tekrar inceleyin ve hedefinize en yakın olduğunu düşündüğünüz bir sonuca tıklayın.
• Eğer hedefinize ulaştıysanız, yararlı olabilecek bilgileri bir kenara kaydedin.

Uzun bir süreç gibi gözükse de, denediğinizde aslında tekrar tekrar arama yapıp sonuçlar arasında kaybolmaktan daha hızlı bir yöntem olduğunu göreceksiniz. özellikle doğru anahtar kelimeleri bulup aramanızı daha sonra bunlar üzerinden detaylandırmak size önemli bir zaman kazandıracaktır. Bu şekilde hem daha az zaman harcarsınız, hem de çok daha doğru sonuçlara ulaşırsınız.

Doğru operatörlerini kullanın
Çoğu Google kullanıcısı arama motorlarının ardı ardına yazılan iki anahtar kelimeyi "AND" operatörü ile birbirine bağladığını bilmez. Aslında "AND" her iki kelimeyi de içeren dokümanların arandığını gösterir. Eğer iki kelimeden en az birinin bulunduğu dokümanların gösterilmesini istiyorsanız, bunları "AND" yerine "OR" operatörü ile bağlamalısınız.

Aramanın dışında tutun
Google arama yaparken sık kullanılan kelimelerle tekil harfleri yararlı sonuçlar üretmediklerinden ve aramayı yavaşlattıklarından dolayı hesaba katmaz. örneğin "How does a CPU work" (Burada tırnak işaretlerini sadece okunabilirliği arttırmak için kullanılmıştır) şeklindeki aramada sadece "CPU" ve "work" kelimeleri aramaya dahil edilir. Atlanılan bu kelimeler sonuç listesinde en üstte gösterilir. Bu kelimeleri mutlaka aramanıza eklemek istiyorsanız başlarına "+" karakterini yerleştirebilirsiniz. örneğin üstteki aramada diğer kelimeleri de sonuçlara eklemek için "+How +does +a CPU work" yazmalısınız. Burada önemli olan "+" karakterinin doğrudan dikkate alınması istenilen kelimenin önünde olması ve bir sonraki artıdan önce bir boşluk bırakılmasıdır. İkinci bir yöntem ise bütün aramanızı tırnak işaretleri içine yerleştirmektir. Bu şekilde anahtar kelimeleriniz aynen yazdığınız şekilde ve sırayla aranır.
Kullanılabilen aritmetik operatörlerden diğeri de eksi işaretidir. Bu şekilde anahtar kelimelerinizi, cümleciklerinizi ve kelime gruplarınızı arama sonuçlarınızdan çıkartabilirsiniz. Başında eksi işareti (-) olan anahtar kelimeler, sonuçlarınız arasında yer almaz. Başka bir deyişle, eksi ile belirttiğiniz kelimeyi içeren sonuçlar arama sonuçlarından çıkartılır.

Yıldız ve tilda ila arayın
Yıldız (asterisk) karakterini de Google aramasında kullanabilirsiniz. Bu şekilde Google verdiğiniz cümlecik içinde yıldız yerine gelmesi gereken kelimeyi arar. örneğin "Halkalı gezegen *" sorgusunu girdiğinizde karşınıza Satürn ile ilgili sonuçlar çıkacaktır. Bu yöntemin önemli bir avantajı her dilde uygulanabilmesidir. Bu sayede Google'ın son zamanlarda daha da geliştirdiği bu "boşluğu doldur" aramasının Türkçe uyarlamasını beklemeniz gerekmez. Eğer bir aramada doğru anahtar kelimeleri kullanıp kullanmadığınız konusunda emin değilseniz, Google'dan alternatif eş anlamlı kelimeleri de aramasını isteyebilirsiniz. Bu kimi zaman çok yararlı olabilir, çünkü her web sayfasında belirli bir konu için aynı kelimeler kullanılmaz. Google'da eş anlamlı kelimelerle beraber arama yapmak için tek yapmanız gereken kelimenin önüne [ALT]+[Ü] tuş kombinasyonunu kullanarak tilda (~) operatörünü koymaktır. Bu şekilde hem aradığınız kelimenin, hem de eş anlamlılarının geçtiği web sayfaları listelenir.

Birebir arama
En çok kullanılan ve en basit operatörlerden biri tırnak işaretidir. Bu operatör yardımı ile birden fazla kelimeyi bir kelime grubu haline getirip arayabilirsiniz. Bunun için aradığınız kelime grubunu arama satırına tırnak işaretleri içinde girin. Bu şekilde Google kelimeleri sizin yazdığınız şekilleri ile ve aynı sırada arar. örneğin İstanbul Teknik Üniversitesi size ayrı ayrı kelimelerin geçtiği sonuçları da verirken "İstanbul Teknik Üniversitesi" size sadece bu kelime grubunun olduğu gibi geçtiği web sayfalarının listesini verir. Başka bir deyişle, bu sayede içinde üniversite kelimesi geçen tüm sunuçlar değil, sadece İstanbul eknik Üniversitesi ile ilgili sonuçlar listelenecektir.

Ansiklopedik bilgiler
Google ile ansiklopedik bilgileri bulmak neredeyse çocuk oyuncağı, örneğin İstanbul'da yaşayanların sayısını öğrenmek için tek yapmanız gereken "istanbul'un nüfusu" (tırnak işaretleri ile) sorgusunu girmek. Eğer Litvan-ya'nm başkentini merak ediyorsanız çok kolay: "Litvanya'nm başkenti" yazın Google cevaplasın. Bu aramayı benzer şekilde farklı dillerde de kullanabilirsiniz. örneğin "Birthplace "Jack London"" girdiğinizde Google hemen "San Francisco" cevabını verecektir. Günlük gazetenizin verdiği bulmacada "Akira Kurosawa'nın bir filmi" sorusunda mı takıldınız? Google'a sorun: "Akira Kurosawa filmleri". Bu konuda örnek sınırsız ve sonuçlar gerçekten harika. Tek dikkat etmeniz gereken nokta ise iki farklı dili aynı sorguda kullanmamaya çalışmak.

Google dizininde arayın
Google dünya çapında milyarlarca web sitesini tarar ve sonuçlan devasa verita-banında saklar. Kullanıcılar için zor olansa bu devasa bilgi birikiminden doğru olanı ayıklayıp bulmaktır. Bu durumda Google dizini işinizi kolaylaştırabilir. Konulara göre düzenlenmiş bu katalogun güzel yanı bilgisayar tarafından değil, insanlar tarafından oluşturulmuş olmasıdır. Bu şekilde web sayfalan ayrıntılı taranmış ve doğru kategorilere yerleştirilmiş olur. Google dizinini istediğiniz gibi gezebilir ve isterseniz içinde arama da yapabilirsiniz. Katalog her ne kadar bilgisayarlar tarafından oluşturulan otomatik indeks kadar veri içermese de, insan eli değdiği için kalitesi oldukça yüksektir. Ayrıca kimi kullanıcılar anahtar kelimelerle arama yapmak yerine dizin içinde gezinmeyi tercih ederler. Google dizinine ulaşmak için ana sayfada arama satırının üzerindeki "Dizin" bağlantısına tıklayın. İkinci bir yol ise tarayıcının adres satırına Türkçe dizin için "http://directory.google.com.tr", İngilizce dizin için ise "directory.goog-le.com" adreslerini girmektir.

Özel aramalar
Eğer basit bir arama sizi istediğiniz sonuçlarına götürmediyse, gelişmiş arama özelliklerini kullanabilirsiniz. Burada farklı operatörleri bir arada görebilir ve bunları beraberce, operatör işaretlerini kullanmaya gerek kalmadan kolaylıkla kullanabilirsiniz. Bu şekilde aramanızı daraltıp daha etkin sonuçlar elde edebilirsiniz. Bu gelişmiş arama penceresine ulaşmak için ana sayfada arama satırının yanındaki "Gelişmiş arama" bağlantısına tıklamalısınız.
Google'ın gelişmiş arama sayfasından kullanabileceğiniz işlevler şunlardır:

• Anahtar kelimeleri veya kelime gruplarını aramak.
• Belirli anahtar kelime ve kelime gruplarını aramanın dışında tutmak.
• Aramayı belirli bir web sitesinin sayfaları ile sınırlamak.
• Belirli bir web sitesini aramanın dışında tutmak.
• Yapacağınız aramayı belirli bir dil ile sınırlandırmak.
• Belirli bir dosya biçimindeki bilgileri aramak.
• Aramayı belirli bir zaman aralığı ile sınırlandırmak.
• Anahtar kelimelerin dokümanın neresinde (başlık, adres, bağlantı, içerik) geçmesi gerektiğini belirlemek.
• Verilen bir sayfaya bağlantı veren diğer sayfaları bulmak.
• Verilen bir sayfaya benzer sayfaları bulmak.

Sonuçları bul ve Dil
Gelişmiş arama penceresindeki bu kısım dört başlıktan oluşur. Bu başlıklar sayesinde anahtar kelimelerinizi istediğiniz biçimde aramanıza ekleyebilir veya aramanızın dışında tutabilirsiniz. Bu başlıklardan ilki, bir ya da birden fazla anahtar kelimenin indekslenmiş dokümanların herhangi bir yerinde aranmasını sağlar. Anahtar kelimeleri giriş sıranız önem taşımaz. Girdiğiniz bütün anahtar kelimeleri içeren dokümanlar sonuç listesine eklenir.
"Aynen girildiği gibi" kısmı ise girilen anahtar kelimelerin girilen sıra ile aranmasında kullanılır. Bu, normal aramada anahtar kelimelerinizi tırnak işaretleri arasında almanızla aynı işlevi görür.
"Kelimelerden herhangi biri" satırına girdiğiniz kelimeler teker teker veritabanında aranıp elde edilen sonuçlar listelenir. Bu işlem de "OR" operatörü ile aynı sonucu verir.
Son sorgu satırı, yani "Bu kelimeler hariç" satırı ise aramanızdan istediğiniz anahtar kelimeleri çıkarmanızı sağlar. İşlevi normal aramada kullandığınız eksi operatörü ile aynıdır.
Eğer Türkçe sonuçlar size yetmiyor ve İngilizce, Almanca veya başka bir dildeki sonuçları görmek istiyorsanız bu kısımdaki listeden istediğiniz dili sevebilirsiniz.

Dosya biçimi ve Tarih
(ioogle sadece HTML taraması yapmaz. Bunun yanında PDF, SWF gibi Adobe biçimleri ile DOC, XLS gibi MS (MS Office biçimlerini de okuyabilir. Bu sayede aramanızı belirli bir dosya biçimi için sınırlandırabilirsiniz. Bu şekilde hem Google'ın arama yükünü hafifletir hem de hedeflediğiniz sonuçlara daha yakın sonuçlar elde edersiniz. Bunun isin önce ilk seçeneği "Sadece bu" şeklinde seçerek seçeceğiniz dosya biçiminin gösterilmesini istediğinizi belirtin ve ardından ikinci listeden dosya biçimini seçin. Eğer anahtar kelimelerin belirli dosya biçimlerinde geçmeyeceğinden eminseniz benzer şekilde ilk listeden "Bu alan dışında" seçeneğini işaretleyip ikinci listeden arama dışında tutmak istediğiniz dosya biçimini seçebilirsiniz.
Dosya biçimleri hakkında ufak bir ipucu: Genellikle PDF biçimdeki dosyalarda reklam bulunmaz. Bu şekilde sonuçlarınız arasındaki reklam kirliliğini azaltabilirsiniz.
Eğer geçen sene Nobel ödülü kazananları arıyorsanız aramanızı belirli tarihlerle sınırlayabilirsiniz. Bunun için "Tarih" satırını kullanmalısınız. Buradaki listeden "üç ay", "altı ay" veya "bir sene" seçeneklerinden birini işaretleyerek bu süre zarfında eklenen sayfalara erişebilirsiniz.

Geçiş yerleri
Google gelişmiş aramada anahtar kelimenizin veya kelime grubunuzun dokümanda geçmesi gereken yeri belirlemenize de izin veriyor. Kullanılabilir seçenekler ise şunlar: *• Sayfanın herhangi bir yerinde.

• Sayfanın başlığında.
• Sayfanın içeriğinde.
• Sayfa adreslerinde.
• Sayfaya bağlantılarda.

"Sayfanın herhangi bir yerinde" seçeneği ön tanımlı olarak seçilidir. Bu anahtar kelimenin geçtiği yerin önemli olmadığını gösterir. "Sayfanın başlığında" seçeneğinde ise sadece web sayfalarının başlıkları aranır. Eğer bir konu hakkında genel bilgilere ulaşmak istiyorsanız bu seçeneği kullanmanızı tavsiye ederiz. Bunun dışında bu seçeneği belirli bir anahtar kelimenin geçtiği başlık sayısını bulmakta da kullanabilirsiniz.
Sayfanın içeriğinde yapılacak bir arama HTML sayfasının metin içeriğinde yapılır. Eğer metinlerin içindeki belirli bir kelime grubunu arıyorsanız bu seçeneği kullanabilirsiniz.
Eğer "Sayfa adresleri" seçeneğini işaretlerseniz anahtar kelimeleriniz sayfa URL'lerinde (Uniform Resource Lo-cator, bir internet sayfasının internet adresi) aranır. Bu seçenek sonuçlarınızı oldukça kısıtlayacaktır. Eğer anahtar kelimelerinizin belirli bir kurumun web sitesinde aranmasını istiyorsanız bu seçenek işinize yarayacaktır.
Son seçenek olan "Sayfaya bağlantılarda" seçeneğinde ise Google anahtar kelimenizi bağlantı metinlerinde araı ve bulduğu bağlantıların hedef sayfalarını listeler.

Alanlar / Siteler
Alanlar (domain) bilgi teknolojilerinde geniş ağlar üzerindeki mantıksal alt ağlar olarak tanımlanır ve internet ortamında önemli organizasyon yapılarıdır. örneğin internete ulaşabilen her bilgisayar bir alana dahildir.
Kimi zaman sonuçlarınızı iyileştirmek için sorgunuzu belirli alanlarla sınırlamak mantıklı olabilir, örneğin bir Nokia cep telefonu modeli hakkında ayrıntılı bilgiye ulaşmak istiyorsanız aramanızı "Nokia.com" alanı ile sınırlandırabilirsiniz.
Google "Alanlar / Siteler" kısmında size iki seçenek sunuyor: Aramanızı belirli alanlarla sınırlamak veya aramadan çıkarmak. Aramanızı belirteceğiniz bir alan ile sınırlandırmak için bu kısımda ilk önce açılır menüden "Sadece bu" seçeneğini işaretlemeli ve daha sonra sağ kısımdaki boşluğa alan adını yazmalısınız. Eğer alanı aramanızdan çıkarmak istiyorsanız açılır menüden "Bu alan dışında" seçeneğini işaretlemelisiniz. Bir alan veya site içinde yapılan aramalarda alan adını tam olarak bilmelisiniz. Eğer burada en üst seviye alanlarını (Top Level Domains, TLD) kullanırsanız aramanızı kolaylaştırabilirsiniz. Bu en üst seviye alanlar internet adreslerinin sonundaki ".com" gibi son kelime gruplarıdır, örneğin Türkiye'deki sitelerde bir arama yapmak için buraya "com.tr" alan adını girmeyi deneyelirsiniz.

Kullanım hakları ve SafeSearch

Eğer Google'ın İngilizce sitesini kullanıyorsanız gelişmiş arama penceresinde kullanım haklarıyla ilgili bir bölüm olduğunu da göreceksiniz. Google'ın normal aramada göz ardı ettiği kullanım haklarını gelişmiş aramada seçime bağlı hale getirebilirsiniz. Bu şekilde sadece ücretsiz dokümanların gösterilmesini sağlayabilir ve indireceğiniz dökümanlan gönül rahatlığı ile kullanabilirsiniz.
Kimi arama sonuçlan arasından uygunsuz içerikli siteleri elemek isteyebilirsiniz. Bu, özellikle küçük çocukların aynı bilgisayarı kullandığı durumlarda mantıklıdır. Google, SafeSearch filtresi ile bu siteleri sonuçlar arasından eleyerek daha düzgün bir liste oluşturabilir. SafeSearch her ne kadar yüzde 100 güvenlik sağlamasa da, uygun olmayan çoğu siteyi eleyebilir. Şimdilik sadece Google'm İngilizce sitesinin gelişmiş arama penceresinde bulabileceğiniz SafeSearch kısmından istediğiniz zaman filtreyi açıp kapatabilirsiniz.

Sayfa temelli arama
Google gelişmiş arama sayfasında "Sayfa temelli arama" olarak adlandırılan bir arama işlevi sunar. Bu özellik sayesinde girdiğiniz bir sayfaya benzer sayfaları veya o sayfaya bağlantı veren sayfaları bulabilirsiniz. Bunun için "Gelişmiş arama" sayfasında en alt kısımdaki alanları kullanmalısınız. Normal bir aramanın tersine bu aramadaki parametreleri aynı anda kullanamazsınız. Benzer sayfaları bulmak için "Sayfaya benzer sayfaları bul" satırının yanındaki giriş alanına istediğiniz bir web sayfasının adresini yazın. Bu şekilde anahtar kelime kullanmakla uğraşmadan,kolayca benzer sayfalar bulabilirsiniz. Bu şekilde benzer sitelerin listesi karşınıza çıkacaktır.

Bağlantıları arayın
Web sayfalarını birbirine bağlamaya yarayan köprüler (hyperlink) internetteki en önemli işlevlerden birini yerine getirirler. Ama bu bağlantıların önemli bir eksiği vardır: Köprüler sadece tek yönlü çalışır. Çalıştığınız sayfadan bir köprü ile başka bir sayfaya geçebilirsiniz. Ama geldiğiniz siteden ilk siteye geri dönebileceğinizi kimse garanti edemez. Bu sorunun çözümü ise web tarayıcılarından gelir: Tarayıcılar gezdiğiniz adresleri kronolojik olarak sakladıklarından geri düğmeleri ile bir önceki sayfaya dönmenize olanak tanırlar. Google'ın arama motorları bütün internetteki bağlantıları tarar, kaynak ve hedef adresleri veritabanına kaydeder. Bu sayede istediğinizde belirli bir sayfaya bağlantı veren diğer sayfaların listesini oluşturabilirler. Normal bir kullanıcı için bu özellik pek çekici olmayabilir. Ama özellikle web sitesi yöneticileri ve web sitesi sahipleri için bu işlev büyük önem taşır. Bu şekilde web sitelerinin veya başka sitelerin popülerliklerini ve kalitelerini kontrol edebilirler. Bağlantıların çokluğu bir web sayfasının ciddiliği için kesin bir bilgi olmasa da az sayıda bağlantı verilen sayfaların çok eğlenceli olmadığı da gerçek. Belirli bir sayfaya bağlantı veren kurallar vardır.
Bunlardan bazıları:

• Birbirinin tersi işlev gören operatörleri bir arada kullanmayın.
• Belirli sonuçları en baştan engelleyen operatörleri bir arada kullanmayın, örneğin tatil geziniz için site ararken "Tatil site:de site:fr" operatörünü kullanmanız size Almanya ve Fransa'dan sonuçlar getirmez. Eğer her iki grup siteden de sonuçlar gelmesini istiyorsanız operatörler arasında "OR" operatörünü kullanın (Tatil siterde OR siterfr).
Bir operatör arama içinde ya sadece bir kez geçmeli, ya "OR" ile bağlanmış
olmalı, ya da "include:", "filetype:", site:" ve "group:" ile birleştirilmiş olmak zorundadır.
• Aramanızı farklı operatörleri kullanarak sınırlandırmaya çalışın, örneğin e-posta güvenliği ile ilgili bir arama yaparken "e-mail intitle:Güvenlik -si-te:microsoft.com.tr" sorgusunu kullanabilirsiniz.
Bu arama size ana metninde "e-mail", başlığında ise "Güvenlik" kelimeleri geçen sonuçları gösterir ve Micro-soft'un Türkiye sitesi bu aramanın dışında tutulur.

---